تکنیک پومودورو چیست؟
تمرکز و مدیریت زمان دو چالش جدی در زندگی روزمره همه ما هستند. برای انجام هر کاری در طول روز ما احتیاج داریم که اولا زمان کافی و دوما تمرکز لازم را برای آن کار داشته باشیم. همه ی ما برای انجام ندادن یک کار کمبود زمان را بهانه کرده ایم. گاهی این کمبود زمان آنقدر جدی می‌شود که برای اصلی ترین کارها نیز وقت کم می‌آوریم. اما سوال این است که آیا واقعا سر ما آنقدری که خودمان فکر می‌کنیم شلوغ هست؟ تکنیک پومودورو ترفندی است که به ما کمک می کند از زمانمان بهینه ترین استفاده را ببریم.
بهتر است با یک حساب سرانگشتی شروع کنیم و مجموع زمانی را که برای کارهای معمول خود لازم داریم جمع بزنیم. مدرسه، ورزش، کلاس زبان، و امثال آن مواردی هستند که ناچار باید زمانی را به آنها اختصاص داد. اگر زمان لازم برای این موارد را جمع بزنید خواهید دید که قطعا اینها درصد کمی از مجموع زمان در دسترس شما را تشکیل می‌دهند. زمان در دسترس همان وقتی است که شما خواب نیستید و قادر به انجام فعالیت هستید. اما چرا با این حال بعضی اوقات به هیچ کاری نمی رسیم و از کمبود زمان رنج می‌بریم؟ علت را باید در عامل مهمی به نام تمرکز جستجو کرد.
تمرکز چیزی است که به شما اجازه می‌دهد زمان لازم را به هر کاری اختصاص دهید و در آن زمان آن کار را به سرانجام برسانید. اگر تمرکز وجود نداشته باشد می‌بینید که مثلا پای درس نشسته اید ولی بعد از گذشت دو ساعت هیچ کاری نکرده اید! یا دلیل عقب انداختن و شروع نکردن کارها نیز عموما نداشتن تمرکز و پریشانی ذهن ماست.
حال برای افزایش تمرکز و انجام هر کار در زمان مناسب خودش چه می‌توان کرد؟ برای استفاده هر چه بهتر از زمان روزانه باید چه کار کنیم؟ تکنیک پومودورو یک روش است که به شما کمک می‌کند با تمرکز بهتری به انجام کارهایتان بپردازید و هر کار را در زمان مخصوص به خودش و با بیشترین سطح توجه و تمرکز انجام دهید.
تکنیک پومودورو چیست؟
تکنیک پومودورو به شما یاد می‌دهد که کارهای بزرگ خود را به بخش های بسیار کوچک تقسیم کنید. وقتی یک کار بزرگ را به بخش های کوچک تقسیم کنید و این بخش‌ها را با دقت و تمرکز بالا انجام دهید چند اتفاق می‌افتد؛ اولا این که قادر خواهید بود آن کار را با کیفیت بسیار بالاتری انجام دهید. ثانیا می‌توانید در زمان سریعتری کار خود را به پایان برسانید. زیرا وقتی تمرکز بالایی را روی کار قرار دهید و از عوامل پرت کننده حواس دور شوید از زمان خود استفاده بهینه تری کرده اید و زمان کمتری تلف می‌شود. اما برویم سر اصل مطلب و ببینیم این تکنیک چیست و چگونه کار می‌کند.
تکنیک پومودورو می‌گوید زمانی که شما می‌توانید توجه و تمرکز خود را روی یک کار مشخص قرار دهید ۲۵ دقیقه است. یک تایمر را روی ۲۵ دقیقه قرار دهید و در این ۲۵ دقیقه هر چیزی که حواس شما را پرت می‌کند را از خود دور کنید و فقط روی کار تمرکز کنید. سپس بعد از اتمام یک ۲۵ دقیقه، پنج دقیقه به ذهن خود استراحت دهید. در این پنج دقیقه می‌توانید پیام هایی که برایتان آمده را چک کنید، برای خود چای بریزید یا اندکی قدم بزنید و نرمش کنید. بعد از این پنج دقیقه استراحت مجددا به سر کار خود برگردید و این روند را برای چهار بازه ۲۵ دقیقه ای تکرار کنید. به هر بازه ۲۵ دقیقه ای یک پومودورو گفته می‌شود. بعد از تمام شدن ۴ پومودورو می‌توانید یک استراحت ۲۵ یا ۳۰ دقیقه ای داشته باشید.
مراحل اجرای تکنیک پومودورو
- هر کاری که لازم است در طول روز انجام دهید را روی کاغذ بنویسید و لیستی از آنها تهیه کنید. لیست شما می‌تواند شامل تکالیف هر درس، مطالعه جزوه، گوش دادن به صوت معلم یا حتی موارد غیر درسی مانند خواندن کتاب رمان، گوش کردن پادکست یا کار کردن با یک نرم افزار و یاد گرفتن آن باشد.
- سپس برای هر مورد کار زمانی که لازم دارد را تخمین بزنید و آن زمان را به چند پومودورو تقسیم کنید. مثلا انجام تکلیف ریاضی می‌تواند ۴ پومودوری ۲۵ دقیقه ای باشد. سعی کنید زمان پومودوروی شما برای تمام کارها یکسان باشد.
- بعد از اینکه تعداد پومودوروهای لازم برای هر کار را تعیین کردید داخل لیست جلوی هر کار به تعداد پومودوروها یک مربع کوچک بکشید.
- با تمام شدن هر پومودورو داخل مربع‌ها را تیک بزنید یا پر کنید.
- در انتهای روز زمان پومودوروها را با یکدیگر جمع بزنید تا بدانید برای هر کار چقدر وقت گذاشته اید.
- در انتهای هفته مجددا این زمان‌ها را جمع بزنید و این بار سعی کنید برای یک هفته خود برنامه ریزی کنید.
حواستان به این موارد باشد:
به مدت زمان هر پومودورو پایبند باشید
بیست و پنج دقیقه زمان مناسبی برای بازه های کاری است. ولی برای همه افراد این مدت زمان قطعی نیست. شاید برخی زمان بیشتری بتوانند روی یک کار تمرکز کنند. مثلا پومودوروی شما می‌تواند سی یا چهل دقیقه ای باشد. حتی می‌تواند کمتر از این مقدار نیز باشد. مثلا می‌توانید پومودوروی خود را روی ۲۰ دقیقه تنظیم کنید. اما نکته ای که اهمیت دارد این است که به زمان پومودوروی خودتان پایبند باشید. اگر سی دقیقه را برای خودتان تنظیم کرده اید پومودوروی خود را زودتر از سی دقیقه تمام نکنید و در این مدت زمان کار دیگری انجام ندهید. اگر فعالیتی که انجام می‌دادید در زمان کمتری به اتمام رسید پومودورو را نیمه تمام نگذارید و تا انتهای بازه‌ی زمانی روی همان کار و مرور و بهبود آن تمرکز کنید.
حواس پرتی ممنوع!
در طول زمان یک پومودورو باید هر چیزی که می‌تواند حواس شما را پرت کند را کنار بگذارید. برای اینکه چیزی حواس شما را پرت نکند می‌توانید چند کار انجام دهید:
- موبایل خود را خاموش کنید یا اگر از گوشی خود برای ثبت پومودوروها استفاده می‌کنید در طول پومودورو موبایل را روی حالت هواپیما قرار دهید.
- اگر روی کامپیوتر کار می‌کنید هر برنامه اضافی را ببندید و فقط برنامه ای که روی آن کار می‌کنید را باز کنید.
- به خانواده تان بگویید که می‌خواهید روی یک کار تمرکز کنید و از آنها بخواهید در این مدت زمان شما را تنها بگذارند. همچنین به آنها بگویید که این بازه چه زمانی تمام می‌شود.
- افکاری که به ذهنتان می‌رسد و باعث می‌شود نتوانید روی کار خود تمرکز کنید را روی یک کاغذ بنویسید تا در زمان استراحت به آنها بپردازید. هر چیزی، تکرار می‌کنم هر چیزی که به ذهنتان رسید را بنویسید! بعد از تمام شدن پومودورو و مراجعه به چیزهایی که نوشتید می‌بینید که چه موضوعات بی اهمیتی ذهن شما را مشغول می‌کرده است! با انجام این کار کم کم این افکار نمی توانند تمرکز شما را مختل کنند.
تنها یک کار مشخص را انتخاب کنید
ویژگی مهم پومودورو این است که باید ⊗ فقط یک کار مشخص در آن انجام شود. قبل از شروع کار برای خود مشخص کنید که دقیقا چه کاری قرار است انجام دهید. هیچ وقت عنوان های کلی مانند درس خواندن را برای بازه های خود انتخاب نکنید. اگر قرار است تمرین ریاضی انجام دهید، ابتدا تخمین بزنید که این کار چقدر زمان می‌برد. مثلا اگر یک ساعت برای حل تمرین ریاضی نیاز دارید، این یک ساعت را به دو پومودوروی ۳۰ دقیقه ای یا سه پومودوروی ۲۰ دقیقه ای تقسیم کنید و در این بازه‌ها جز حل تمرین ریاضی کار دیگری انجام ندهید. در صورتی که طول پومودوروها را کمتر انتخاب می کنید به تناسب آن زمان کمتری بین دو بازه استراحت کنید تا از فضای تمرکز خود خارج نشوید.
استفاده از تکنیک پومودورو چه فایده ای دارد؟
مدیریت زمان
بعد از اینکه برای چند هفته با این تکنیک کارهای خود را پیش بردید خواهید دید که زمان شما آنقدر‌ها هم کم نیست! با این تکنیک راحت تر به همه ی کارهایتان می‌رسید و دیگر از کمبود زمان شکایت نخواهید کرد.
تمرکز
پایبند کردن خود به تمرکز روی یک کار در بازه های نسبتا کوتاه ذهن شما را تمرین می‌دهد و به آن یاد می‌دهد که در زمانی که برای کار اختصاص می‌دهید به چیز دیگری فکر نکند و عوامل مزاحم نتوانند توجه شما را جلب کنند. اوایل شاید استفاده از این تکنیک سخت باشد اما به مرور تمرکز کردن برای شما بسیار راحت تر می‌شود و از انجام کار خود نیز لذت می‌برید.
لذت بردن از زمان فراغت با وجدان راحت
انجام ندادن کاری که وظیفه شماست و موکول کردن آن به زمان آینده باعث می‌شود نتوانید از زمان استراحت و بازی کردن خود نیز لذت ببرید و همیشه یک احساس عذاب وجدان موقع بازی کردن یا فیلم دیدن با شما همراه می‌شود. وقتی کاری که باید انجام دهید را انجام می‌دهید استراحت و بازی می‌تواند نوعی پاداش برای شما باشد. به این صورت هم از درس و هم از استراحتتان لذت می‌برید! ⊗
نتیجه گیری
اگر برای انجام هر کاری از این تکنیک بهره بگیرید خواهید دید که کارها چقدر راحت به سرانجام می‌رسند و چقدر حس رضایت شما از خودتان و از انجام کارها بالا می‌رود. مهمترین نکته در رابطه با به کارگیری این تکنیک پایبند بودن به بازه های تمرکز و مداومت در انجام پومودوروها است. این تکنیک به ذهن شما نظم می‌دهد و اجازه نمی دهد هر عاملی توجه شما را بدزدد و زمان شما را تلف کند.
پس اگر شما هم فکر می‌کنید کمبود زمان دارید و به هیچ کاری نمی رسید این تکنیک را امتحان کنید. خواهید دید که یک هفته چقدر زمان زیادی است و چه کارهایی را می‌توانید در این مدت انجام دهید!
- پی‌نوشت: این متن در چهار پومودوروی ۲۵ دقیقه ای نوشته شده است و جاهایی که با علامت ⊗ مشخص شده یک پومودورو به اتمام رسیده است 🙂